Giáo dục luôn đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của mỗi quốc gia, vì thế cải cách giáo dục đang là một việc vô cùng cần thiết ở nhiều nước. Có rất nhiều cuộc cải cách giáo dục thành công nhưng bên cạnh đó, cũng có không ít những cuộc cải cách đã thất bại để lại những bài học lớn cho lịch sử giáo dục. Thời gian gần đây, mạng xã hội đang xôn xao về việc “Cải cách Tiếng Việt vuông tròn” của GS Hồ Ngọc Đại.
Cải cách Tiếng Việt vuông tròn là gì
Cải cách tiếng việt vuông tròn là phương pháp đánh vần theo sách Công nghệ Giáo dục (mà GS Hồ Ngọc Đại đặt nền móng). Một số người đã hiểu nhầm khi đánh đồng cách đánh vần của GS Hồ Ngọc Đại với việc cải cách chữ quốc ngữ trước đây của PGS.TS Bùi Hiền. Thông tin sai lệch này đã khiến nhiều phụ huynh tức giận khi cho rằng Bộ GD&ĐT đang âm thầm đưa cách dạy này vào các trường học. Trong thực tế, PGS.TS Bùi Hiền muốn cải tiến chữ viết, trong khi GS Hồ Ngọc Đại chỉ đưa ra phương thức đánh vần khác với cách truyền thống.Ta thấy, hai việc này không hề giống nhau.
Phương pháp đánh vần mới của GS Hồ Ngọc Đại
Đây là hình thức phân biệt tiếng trong câu bằng cách đọc theo các hình ô vuông, hình tròn. Nếu tìm đọc sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục, các bậc phụ huynh sẽ thấy được là bài học đầu tiên trong chương trình lớp một tách lời thành tiếng. Các ô vuông thể hiện cho số tiếng phát ra khi ta đọc một câu. Khi trẻ chưa từng tiếp xúc với chữ cái thì việc dùng các hình ô vuông, hình tròn tượng trưng cho mỗi tiếng là cách đơn giản, hữu ích, giúp tránh gây nhầm lẫn cho trẻ. Và tất nhiên, các hình ô vuông, tròn không đại diện cho chữ.
Sự thật về “cải cách Tiếng Việt vuông tròn” GS Hồ Ngọc Đại
Theo như cô Nguyễn Thị Thu Huyền hiện đang là giảng viên khoa Giáo dục, ĐH Sư phạm TP.HCM, cho hay phương pháp dạy đọc kiểu ngữ âm chỉ là một trong 3 phương pháp chính để dạy đọc cho những trẻ mới bắt đầu. Sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục hiện đang dùng phương pháp dạy đọc mới so với cách truyền thống, thế nên hoàn toàn không thay đổi hệ thống ký tự, chữ viết. Do đó, cô Thu Huyền cho biết những ai công kích GS Hồ Ngọc Đại đang phá hoại tiếng Việt là hoàn toàn không đúng.
Phương pháp dạy vô cùng sáng tạo, hiệu quả, đã được áp dụng trong dạy tiếng Anh
Để trẻ phân tích được tiếng, âm, các giáo viên sẽ ưu tiên dùng các vật dụng, hình ảnh đơn giản để tượng trưng. Trẻ lớp một tư duy trực quan hành động và hình ảnh vẫn là chiếm ưu thế. Việc dùng các vật thật hoặc hình ảnh để mô tả khái niệm trừu tượng là chiến lược dạy học hợp lý. Điều này không chỉ áp dụng riêng cho việc dạy chữ, dạy đọc và không chỉ áp dụng ở mỗi Việt Nam. Khi dạy tiếng Anh,các giáo viên cũng sử dụng các hình lego để thể hiện cho số các âm tiết trong một từ.
Nguồn gốc của phương pháp đánh vần mới
Theo TS Đàm Quang Minh, nhiều người đã hiểu sai về phương pháp đánh vần của GS Hồ Ngọc Đại. Ông cho biết thật ra tác giả của cách đánh vần đang gây xôn xao hiện nay là của nhà giáo Phạm Toàn. Cùng nghiên cứu với GS Hồ Ngọc Đại, ông đã xây dựng thêm chương trình của sách Tiếng Việt lớp 1 đổi mới Công nghệ Giáo dục. Nhiều người chưa Triết lý căn bản của công nghệ giáo dục đã có từ trên 100 năm và đã trở nên thông dụng trên thế giới.
Thực chất, gốc rễ của phương pháp này chính là học tập kiến tạo. Chính vì vậy việc tăng cường xây dựng các trải nghiệm học tập sẽ giúp người học nhanh chóng có được kiến thức và kỹ năng. Phương pháp học tập này chủ yếu cổ vũ việc thảo luận và tranh biện. Các bài tập hướng tới việc viết luận, suy diễn, hoàn thành các nhiệm vụ hơn là giải bài tập và kiểm tra bằng các bài thi.
Nhiều nơi từng áp dụng phương pháp học này
Ngôi trường thực nghiệm đầu tiên trên thế giới là John Dewey – “cha đẻ” của giáo dục hiện đại – mở năm 1896 tại Chicago (Mỹ). Nền tảng của phương pháp giáo dục này dựa trên tâm lý học và ngày nay nó đã được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Một số nhà tâm lý học về giáo dục cấp tiến đã đưa về Liên Xô (cũ), trong đó có thầy của GS Hồ Ngọc Đại. Thực tế, các trường quốc tế ở Việt Nam đã áp dụng phương pháp này từ lâu này như trường phổ thông liên cấp quốc tế Gateway, hệ thống trường Việt Úc (TP.HCM), trường Đinh Thiện Lý, Olympia (Hà Nội). Còn có cả nhiều trường chuyên ở các tỉnh như Lào Cai, Tây Ninh cũng đã khá thành công với công nghệ giáo dục này.
Phương pháp đánh vần “cải cách Tiếng Việt vuông tròn” không nằm trong chương trình giáo dục mới.
Ông Nguyễn Minh Thuyết là tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới, cho biết sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục thực chất không phải sách giáo khoa trong chương trình giáo dục phổ thông hiện hành. Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục chỉ mang tính chất là tài liệu thực nghiệm khoa học mang tính chất tham khảo và không được phép dạy trong một số trường tiểu học. Do được chỉ đạo ghép với mô hình trường học mới (VNEN), nên nhiều tỉnh thành muốn áp dụng VNEN đã tiếp nhận sách này, đưa vào một trong số các trường tiểu học ở địa phương.
Phương pháp dạy học Tiếng Việt nói chung và dạy học đánh vần nói riêng trong cuốn tài liệu Tiếng Việt 1 Công nghệ Giáo dục đã gây ra nhiều cuộc tranh cãi và các ý kiến trái chiều. Dẫu vậy, thực tế đã cho thấy tài liệu này giúp học sinh phát triển khá hiệu quả các kỹ năng đọc thành tiếng và viết đúng chính tả. Vì thế từ việc cải cách Tiếng Việt vuông tròn của GS Hồ Ngọc Đại, chúng ta cũng nên có những cái nhìn tích cực, đúng đắn hơn về việc cải cách giáo dục, hãy cùng xây dựng một nền giáo dục hiện đại bắt kịp với sự tiến bộ của các quốc gia khác trên thế giới.
